میکروسکوپ نوری آزمایشگاهی از نور مرئی که به وسیله‌ی سیستم‌های عدسی متمرکز شده است تا نمونه‌های تحت بررسی را بزرگ‌نمائی کند، استفاده می‌کند.
در هـمـــاتـــولـــوژی، آنــالـیــز مـیـکــروسـکــوپــی سـلــول‌هــای خــونــی بـرای تشخیـص لـوسمـی، آنمی، و دیگر اختلالات خونی و نیز عفونت‌ها و آلـرژی‌هـا اسـتـفاده می‌شود. در سیتولوژی و هــیــســتــــولــــوژی، مــــی‌تــــوان بـــا بـــررســـی‌هـــای میکروسکوپی، بر اساس تغییرات غیرطبیعی در سلول‌ها یا بافت‌ها، شرایط خوش خیم، بدخیم، التهـاب و پیـش سرطانی را از هم تفکیک کرد. میکروسکوپ‌های نوری از نور مرئی و یک سـیـسـتــم عــدســی بــرای بــزرگـنـمـائــی تـصـاویـر نــمــــونــــه‌هــــای کــــوچـــک اسـتـفـــاده مـــی‌کـنـنـــد. مـیـکــروسـکــوپ‌هــای اپـتـیـکــال قــدیـمــی تــریـن طراحی میکروسکوپ‌ها هستند و احتمالا در قرن 17به شکل فعلی شان طراحی شده‌اند. نوع پــایــه‌ی آن‌هــا مـی‌تـوانـد بسیـار سـاده بـاشـد؛ امـا طـراحـی‌هـای بـسیار پیچیده هم با هدف بهبود رزولـوشـن و تمایز نمونه‌ها ارائه شده اند. این میکروسکوپ‌ها مرسوم اند زیرا نور مرئی در آن‌ها استفاده شده است و لذا می‌توان نمونه‌ها را مستقیم با چشم مشاهده کرد.
تصویر یک میکروسکوپ نوری را می‌توان با دوربین‌های معمولی حساس به نور اخذ کرده و یک میکروگرام به دست آورد. در اصل، تصاویر با فیلم عکاسی به دست می آمدند اما توسعه‌های مدرن در دوربین‌های CCD و CMOS امکان اخذ تصاویر دیجیتال را فراهم کرده اند. میکروسکوپ‌های منحصرا دیجیتال نیز امروزه موجود هستند که از دوربین CCD برای بررسی یک نمونه استفاده می‌کنند و تصویر حاصل را مستقیما روی صفحه‌ی کامپیوتر نشان می‌دهند بدون این که نیاز به قطعه‌ی چشمی باشد.
میکروسکوپ آزمایشگاهی نوری با زمینه روشن (Brightfield) نمونه را به صورت محوری با نور سفید
بسیـای از نمـونـه‌هـای میکروسکوپی، رنگ آمیزی شده و به صورت بخش‌های باریک بریده می‌شوند؛ به صورتی که جزئیات سطحی و ساختار آن‌ها را بتوان با استفاده از میکروسکوپ‌های با زمینه روشن تشخیص داد. این میکروسکوپ‌ها، با اجزا و متعلقات مناسب، می‌توانند برای میکروسکوپی phase-contrast، فلورسنس، و/یا زمینه تاریک (darkfield) پیکربندی شوند.
میکـروسکوپ‌های آزمایشگاهی نوری با زمینه تاریک، نمونه را از زوایای مورب روشن می‌کنند به نحوی که روی یک پس زمینه‌ی تاریک، نمونه روشن به نظر می‌رسد (شکل 5.) این میکروسکوپ‌ها در میکروبیولوژی و سیتولوژی استفاده می‌شوند.
میکروسکوپی فلورسانس از تشعشعات موج کوتاه (به عنوان مثال نور ماوراءبنفش) استفاده می‌کند تا نمونه هائی که به صورت طبیعی فلئورسانت هستند یا نمونه‌هایی که با رنگ‌های فلئورسانت رنگ آمیزی شده اند (فلئوروکرومها) را برانگیخته کنند. زمانی که این نمونه‌ها با نوری با طول موج صحیح برانگیخته شوند، روشن خواهند شد و در طیف مرئی، قابل تشخیص هستند. فیلترهای خاصی برای محدود کردن طول موج‌های نور تـابیـده شده به نمونه و مقدار نور تحریک که توسط نمونه جذب نمی شود استفاده می‌شوند.
منبع: محصولات نانو ایران
